assay

عيار(assay): يك عيار، آزمايشي از درجه ي خلوص يك آلياژ فلز قيمتي است. يك ذره ي بسيار كوچك از فلز از ذره كنده شده و درصد طلا يا نقره در آن تعيين مي شود. مراكز عيار رسمي، كيفيت ذره مناسب با عيار را تعين مي كنند.

Assay House

آزمايشگاه معدن ، جايى که نمونه يا کانه براى محاسبه ميزان کانى آنها تجزيه مى شود.

Assemblage Zone

(مناطق انباشتگى)از محدوده هاى سنى يک گروه از گونه ها استفاده مى کنند

asterism

ستاره اي(asterism): اثر درخشان ستاره مانندي که نور را در برخي از سنگ هاي قيمتي مانند سافيرهاي ستاره اي و گارنت هاي ستاره اي باز مي تاباند.

Asteroidea

(رده استروئيد ها)ستاره دريايى (اردويسين-عهد حاضر ،430 جنس)

Asterozoa

(زيرشاخه استروزوآ)ستاره دريايى وستاره هاى شکننده

Asthenosphere

سست كره، نرم كره (Asthenosphere): لايه اي از زمين كه در عمق حدود 500 - 100 زير سطح زمين قرار دارد و تنش هاي دائمي آن بيشتر از پوسته ي سخت يا هسته است.

astrophyllite

استروفيليت

Astrorhizae

در اسفنجهاى استخوانى، واستروماتوپورئيدها ساختمانهاى بالا آمده وستاره اى شکل قسمت فوقانى اطراف Oscula

Atmosphere

atmosphere

آتمسفر، جو، نيوار، كره ي هوا

جو اطراف زمين و مقدار فشاري كه جو زمين بر هر سانتيمتر مربع در سطح متوسط دريا وارد مي كند.

پوششي از هوا که پيرامون کره زمين را فراگرفته و اساسا مرکب از مخلوطي از گازها که عمدتاً اکسيژن (946/20درصد)، نيتروژن (084/78درصد)، دي اکسيد کربن(033/0درصد)، آرگن (934/.درصد)، نئون ( 000018/. درصد)هليوم ( 000005/. درصد) متان و كريپتون (000001/. درصد) و ساير گازهاي نادر (01/0 درصد)در هواي خشک، و مقدارمتغيري بخار آب.

مقدار بخار آب در 11 كيلومتر اول آتمصفر بين 0 تا 4% در نوسان است ولي عموماً مقدار متوسط آن بين 01/. تا 1 درصد است. در ارتفاع بيش از 95 كيلومتري ميزان عناصر و تعداد عناصر موجود در جو يكسان نيستند ولي در آنجا اتمهاي اكسيژن، هليوم و هيدروژن يافت مي شود. جو زمين را به پنج لايه تقسيم كرده اند كه در اين لايه ها خصوصيات فيزيكي مثل دما تغييراتي را نشان مي دهند. در نخستين لايه ي اتمصفر )تروپوسفر) با افزايش ارتفاع،‌ دما كاهش پيدا مي كند و در لايه ي دوم‌ (استراتوسفر) دما افزايش مي يابد. ار تفاع اين لايه ها مورد توافق دانشمندان نيست.

نام لايه هاي اتمسفر شرح زير است:

1- تروپوسفر كه در ارتفاع 0 تا 12 كيلومتري قرار دارد و گراديان حرارتي آن منفي است.

2- استراتوسفر كه در ارتفاع 12 تا 48 كيلومتري قرار داد و گراديان حرارتي آن مثبت است.

3- مزوسفر كه در ارتفاع 48 تا 80 كيومتري قرار دارد و گراديان حرارتي آن منفي است.

4- ترموسفر كه در ارتفاع 80 تا 480 كيلومتري قرار دارد و گراديان حرارتي آن مثبت است.

5- اگزوسفر كه در ارتفاع بيش از 480 كيلومتري قرار دارد و و گراديان حرارتي آن نامعلوم است.

لايه ي تروپوسفر حدود دو سوم توده ي آتمسفر را در بردارد و در اين لايه كاهش دما در اثر ارتفاع در هر هزار متر، 6 درجه است. در اين لايه بارندگيها، آشفتگيهاي جوي صورت مي گيرد. در بالاي لايه ي تروپوسفر و در مرز با لايه ي بعدي (لايه ي تروپوپوز) دما بين 40- تا 45- درجه ي سانتيگراد است.

Atmosphere1

Atmosphere1

•        Atmosphere

atmosphere1

ديد کلي

مايع يا گاز بر هر جسمي که در آن غوطه‌ور است فشار وارد مي‌کند. اين فشار را هيدروستاتيکي مي‌گويند. پرده‌هاي گوش به تغييرات فشار هيدروستاتيک حساس‌اند. به همين دليل وقتي در آب شيرجه مي‌رويم و يا وقتي در آسانسور ناگهان بالا مي‌رويم اين تغييرات را احساس مي‌کنيم. همه ما در ته يک درياي هوا زندگي مي‌کنيم و از اين هوا فشاري بر همه چيز وارد مي‌شود. روش کلاسيک اندازه گيري اين فشار که هنوز هم بطور وسيعي رايج است فشار سنج جيوه‌اي است.

اتمسفر چيست؟

در لايه‌هاي جو زمين فشار ناشي از هواي محيط به چگالي هوا و ارتفاع از سطح زمين ، دماي هوا و سرعت وزش باد وابسته است. اين فشار بيشترين مقدارش را در سطح دريا دارد و در ارتفاعات بالا به شدت با تابع نمايي کاهش مي‌يابد. براي همين است که در بالاي کوه تخم مرغ زودتر پخته مي‌شود و يا اينکه آب سريعتر مي‌جوشد، زيرا فشار هوا پايين بوده و دما نيز ارتباط مستقيم با فشار هوا دارد. با اين حال بر حسب رنج فشار جو زمين رابه لايه‌هايي طبقه بندي نموده‌اند. بد نيست بدانيد که اين فشار به تغييرات شدت تابش نور خورشيد نيز بستگي دارد و در اثر توان تابش بالا ، افزايش مي‌يابد.

طرز ساخت فشار سنج جيوه‌اي

يک لوله شيشه‌اي به طول حدود يک متر انتخاب و آنرا از جيوه پرکنيد. انتهاي باز لوله را با انگشت بگيريد و در همين حال آن را داخل يک ظرف پر از آب جيوه قرار دهيد . وقتي انگشت خود را برداريد جيوه درلوله پايين مي‌آيد و يک ناحيه خلأ در فضاي بالاي جيوه تشکيل مي‌دهد. جيوه در لوله ، در بالاي ظرف جيوه ، معياري از فشار هوا است.

توجه کنيد که کار با فشار سنج جيوه‌اي اقدامات احتياطي ويژه‌اي را لازم دارد. چون جيوه سمي است براي انجام آزمايش بايستي موارد احتياطي کار با آن را رعايت نماييد.

اولين فشار سنج محتوي آب بود و ارتفاع ستون آن به بيش از 10.37m مي‌رسيد. استفاده از جيوه اين امکان را فراهم کرد که طول لوله کوتاهتر باشد، زيرا چگالي جيوه بيش از 13 برابر چگالي آب است.

اندازه گيري فشار جو

وقتي فشار هوا برابر يک اتمسفر استاندارد يا 101.3pa است ، ارتفاع ستون جيوه چقدر است؟ تعادل هيدروستاتيکي وقتي برقرار مي‌شود که فشار ناشي از وزن ستون جيوه در ته لوله ، با فشار جوي که جيوه را در ته لوله نگه مي‌دارد و مانع ريختن آن در ظرف مي‌شود، برابر باشد.

بنابراين مي‌خواهيم بدانيم ، طول ستون جيوه چقدر باشد تا فشاري برابر 101.3pa را درته لوله توليد کند؟ حجم جيوه برابر است با طول ستون جيوه (h) ضرب در مساحت سطح آن (A) يعني v = hA در نتيجه ، فشار اتمسفر بر حسب ارتفاع ستوني از جيوه که اين فشار مي‌تواند آن را در فشار سنج نگه دارد، اندازه گيري مي‌شود.

P = ?gh

مي‌توان بر حسب حجم سيال جابجا شده سيال به کمک نيروي ارشميدس نيز فشار جو را اندازه گيري کرد. البته قوانين شارل گيلوساک ، بويل و مايروت و معادله حالت گازها سنجش فشار هوا را به مراتب آسان نموده‌اند.

atmospheric shock wave

موج ضربه اي اتمسفري(atmospheric shock wave): هواي فشرده اي كه در اثر فوران آتشفشاني به وجود مي آيد.

atoll

آتول(atoll): (يا حلقه) بخشي مرجاني كه جزيره اي را در دريا يا اقيانوس تشكيل مي دهد .

atom

اتم(atom): همه چيز در کل گيتي از ذرات بسيار ريز بنام اتم تشكيل شده است. يك اتم كوچكترين بخش يك عنصر است كه خصوصيات آن عنصر را دارد.

Attribute

1-اطلاعات توصيفى مشخص کنندة يک عارضة جغرافيايى (نقطه، خط، ناحيه) (2) 2-به‌طور معمول واقعيتى که توصيف کنندة يک وجود مستقل ENTTY در يک مدل داده‌اى ن

Attribute Accuracy

ميزان دقت و صحت خصوصيت‌ها در پايگاه‌هاى داده‌اى فضايي. مفهوم صحت خصوصيت درستى اندازه‌گيرى‌ها و درست جور شدن خصوصيت را با عوارض فضايى خاص

Attribute Matching

مترادف ATTRIBUTE TAGGING اختصاص دادن خصوصيت‌‌ها به عوارض (نقاط، خطوط، پلى‌گون‌ها) در سيستم‌هاى اطلاعات فضايى (16).

Auger

يک حفارى چرخشى که از يک وسيله چرخشى براى نفوذ ، شکستن و سپس حمل مواد حفارى شده ( زغال ) استفاده مى کند .

augite

ايوگيت

aurichalcite

ايوريچاسيت

Australian ruby

ياقوت استراليايي(Australian ruby): ياقوت استرالايي در حقيقت يك گارانت نوع پيروپ است.

Automatic Name Placement

واگذارى اتوماتيک حروف بر روى نقشه، سيستم‌هاى نامگذارى ساده و اتوماتيک متن را در موقعيت‌هاى بخصوص و از پيش تعيين شده نسبت به عوارض گرافيکى ق

Autopomorphy

دارا بودن يک صفت مشتق شده منحصر به فرد بواسطه يک clade.

Arizona spinel

اسپينل آريزونا(Arizona spinel): اسپينل آريزونا در واقع يك گارانت است .

Arkgnsas diamond

الماس ارکانزاس(Arkgnsas diamond): الماس اركانزاس نام تجاري سنگ بلوري است .

Arkgnsas stone

سنگ اركانزاس(Arkgnsas stone): سنگ اركانزاس ساينده اي است كه براي صاف كردن فلزات مورد استفاده قرار مي گيرد.

Arm

در کرينوئيدها امتداد منطقه ambularcal(منطقه قوسى متحرک) که از کاليکس منشعب مى شود وپنجه(زائده) غذا گيرنده را تشکيل مى دهد.

Array

ساختارهاى داده‌اى که در آن هر عنصر به يک شاخص منحصر به فرد اختصاص داده شده است.

آرايه‌اى با شاخص يک بعدى بردار (VECTOR) ناميده مى‌شود.

Array Processor

پردازنده‌اى طراحى شده به منظور بالا بردن سرعت عمليات حسابرسى ويژه (2) مترادف PROCESSOR PIPELINED ARITHMETIC

arsenic

اكسيد ارسنيك‌ بفرمول As2O3

Artesian

آرتزين: آبخوانى است که آب آن با فشار به سطح زمين مى رسد.

Artherpoda

شاخه وسيعى از جانوران قطعه قطعه از جمله تريلوبيت ،خرچنگ ،حشرات عنکبوت ، خرچنگ دريايى ،انواع صدف وغيره

Arthropooks

بندپايان

شاخه‌اي از نزم‌تنان كه شامل سخت‌پوستان، حشرات، عنكبوتيان و ... است.

article opal

آپال آرتيكل(article opal): سنگي مركب از آزوريت و مالاکيت که در كوه هاي رنگلو (wrongle)، چاگوچ (chagac,) الاسكا، ايالات متحده نزديك آنكريج(anchorage) معدن كاري مي شود.

Articulata

رده بازوپايان مفصل دار (کامبرين - عهد حال تقريباً 3200 جنس )

Artificial Intelligence (ai)

شاخه‌اى از علوم رايانه‌اى که با فرمول سازى فرآيندهاى ادارکى سر و کار دارد.

Artificial Neural Networks

سيستم‌هاى سخت‌افزار يا نرم‌افزار که توابع خاص و توپولوژى سيستم عصبى مرکزى را شبيه سازى مى‌کنند. شبکه‌هاى عصبى مصنوعى به‌خاطر توانايى جن

Artificial Recharge

تغذيه مصنوعى: افزايش غيرطبيعى آبهاى سطحى به آبهاى زيرزميني. تغذيه مى تواند حاصل حوزه آبگير، کانال نفوذ پذير، تزريق مستقيم آب به آبخوان.

artinite

ارتينيت

asbestos

آزبست

پنبه نسوز يا پنبه کوهي به هر نوع کاني رشته اي يا سوزني گفته مي شود که طول الياف آن بيش از 3 برابر قطر آن است.

حدود %95 توليد آزبست جهان را آزبست كريزويتلي تشكيل مي دهد. 5% ديگر را پنبه نسوز را معمولاً آزبست هاي آمفيبولي تشكيل مي‌دهد.

الياف پنبه‌ كوهي از خواص فيزيكي و شيميايي مطلوبي چون مقاومت حرارتي و الكتريكي زياد، استحكام كششي فوق‌العاده، انعطاف‌پذيري عالي و قابليت اختلاط با انواع مواد آلي برخوردار است.

اين الياف داراي مقاومت زيادي در برابر اسيدها، اكسايش، سايش در برابر تغييرات بيولوژيكي مي‌باشند.

احتمالاًُ استفاده از وسايل تهيه شده از آزبست بخصوص پارچه‌هاي نسوز از هزاره‌هاي قبل مرسوم بوده است.

(از حدود 50 سال پيش از ميلاد مشكلات مربوط به آزبست و استفاده از ماسكهاي ويژه كه از ورود غبار آزبست به ريه ها جلوگيري مي‌كرد مطرح بود. اگر چه تاريخ استفاده از آزبست و بيماري هاي ناشي از آن تقريباً هم زمان و متقارن بوده، اما شناسايي اولين مورد بيماري حدود 100 سال پيش در انگستان بوده است. )

ورود آزبست به بدن بخصوص از طريق ريه در طولاني مدت مي تواند بيماري خطرناكي به نام آزبستوس و مزوتليوما، كه سبب پيدايش سرطان‌هاي ريه و دستگاه گوارش مي‌شود را ايجاد نمايد. در سال 1986 استفاده از اين نوع موارد در صنعت از طرف سازمان محيط زيست آمريكا تحريم شد.

در ايران: معادن آزبست در استان هاي خراسان، معدن چهار چشمه در جنوب غرب مشهد، هرمزگان و آذربايجان غربي قرار دارد.

نام آزبست از زبان يوناني اخذ شده كه به معني نابود ناشدني است.

Ascii

(کد استاندارد آمريکايى براى مبادلة اطلاعات) يک کد فهت بيتى نمايانگر مجموعه‌اى از علائم رياضى يا حروف براى انگليسى نوشتارى جديد.(2)

Ascon

ساده ترين حالت سازمان يافته (سلول هاى تخصصى شده )در اسفنجها

Ash

خاکستر: ذرات ريز مواد سنگى خارج شده در خلال فوران آتشفشانى است. خاکستر ممکن است جامد بوده و يا وقتى که نخستين بار فوران کرد، مذاب باشد و معمول

ash cloud

ابر خاكستر(ash cloud): ابر خاكستر يا (ابر فوران)، ابري است از خاكستر كه بعد از فوران هاي آتشفشاني شكل مي گريد.

ash fall

باران خاكستر(ash fall): يك باران خاكستريا باران هوا(airfall)، خاكستر آتشفشاني است كه از يك ابر خاكستر يا يك ستون آتشفشاني مي ريزد .

Ash Flow

جريان خاکستر: مجموعه اى متلاطم از قطعات سنگ و گاز که اغلب داراى اندازه اى در حد خاکستر بوده و در اثر انفجار شديد از شکاف کراتر خارج شده اند. تو

ash volcanic

خاكستر آتشفشاني (ash volcanic): خاكستر آتشفشاني نوعي خاكستر بسيار سخت است(متفاوت با خاكستر چوب) كه از سنگ ها،كاني ها و قطعات شيشه ي آتشفشاني ريزدانه با قطر كمتر از 2 ميليمتر يك دهم اينچ ساخته شده است.

Ashfall (subaerial)

ريزش خاکستر: خاکستر آتشفشانى که از هوا به سطح زمين سقوط کرده است. در نتيجه نهشته حاصله معمولا خوب جور شده و کمى ساختار لايه اى نشان مى دهد.

Aspect

آزيموت حداکثر شيب (گردايان). (7) مترادف EXPOSURE، جهت تندترين شيب همچنين نگاه کنيد به GRADIENT, SLOPE.

Aperture

دهانه اى به نسبت بزرگ بر روى آخرين حجره تشکيل شده صدفى از روزن بران(فرامينفرها)

Aphanitic

ناپيدا بلور: بافت سنگ آذرينى است که در آن ذرات بلور خيلى کوچک بوده و بلورها با استفاده از چشم غيرمسلح تشخيص داده نمى شوند.

Aplite

آپليت: سنگ آذرين روشنى است که داراى ترکيب بلورى مشابه با گرانيت است: کوارتز، فلدسپار پلاژيوکلاز و فلدسپار پتاسيم. ولى دانه هاى آن ريزتر بوده

Apomorphy

مشتق شده وتفريق شده از توصيف قديمى ،تغييرى در ويژگى يک نقطه منشعب شده در يک کلادوگرام،ويژگى اشتقاق يافته مشترک

apron

لايه حفاظتى از سنگ يا مواد ديگر که در کنار تاسيسات ابى جهت جلوگيرى از فرسايش ساخته ميشود

Aptian

اشکوب اروپايى متعلق به کرتاسه زيرين که از 114 تا 107 ميليون سال پيش وجود داشته است.

aqua aura

آكوارا(aqua aura): آكوآرا سنگي رنگي كماني شفاف تا آبي زيبايي است كه پايه اي از كوارتز شفاف با لايه ي نازك طلا(ياآلمينيوم و يا مس) لايه نشاني مي شود. در فرايندي كه نهشتگي بخار ناميده مي شود كوارتز در حجره ي خلا قرار داده شده و در برابر الكترود هاي داغ از جنس طلا، آلومينيوم و يا مس قرار مي گيرد ودر نتيجه لايه نازكي از فلز (1تا2ميكرون) بخارهاي فلزي روي كوارتز را مي پوشاند.

aqua regia

آگوا رجيا(aqua regia): مخلوطي سه به يك از اسيد هيدرو كلريك و اسيد نيتريك است كه براي آزمايش طلا و پلاتين استفاده مي شود . اين مايع يكي از معدود مواردي است كه مي تواند طلا يا پلاتين را حل كند.

Aquiclude

آبخوان نيمه تراوا: توده سنگى نفوذ پذير است که ممکن است آب را بتدريج جذب کند ولى نتواند آنرا عبور دهد.

Aquifer

يک لايه سنگ متخلخل آبدار ، اغلب ماسه سنگ .

________________________________________

آبخوان: توده سنگى نفوذ پذير است که که هم مى تواند آب را ذخيره کرده و هم آن را منتقل کند.

Aquitard

آبخوان ناتراوا: لايه اى از سنگ داراى نفوذ پذيرى کم است که آب را ذخيره کرده ولى جريان آن را کند ميکند.

aragonite

آرا گونيت (Aragonite): كاني است كه به ندرت در جواهر آلات به كار مي رود. اين كاني شفاف تا نيمه شفاف است و مي تواند داراي رنگهاي مانند عسلي تا قرمز كم رنگ و آبي و سبز تا شفاف و سفيد باشد. آراگونيت در شكل هاي بلوري هگزاگونال، پيرا ميدال و بلو رهاي اسكنه اي شكل و اشكالي ديگر به وجود مي ايد. اين كاني داراي سختي 5/3 (تقريبا نرم) ومتوسط وزن مخصوص 9/2 است. تركيب شيميايي آنCaCO3 (شكلي از كربنات كلسيوم است). كلمه ي آراگونيت از نام محلي كه براي اولين بار در سال 1790 پيدا شد، يعني آراگون اسپانيا ريشه مي گيرد. اين كاني در بسياري از كشورهاي ديگر اروپا، آفريقاي شمالي و برخي كشورهاي آمريكاي شمالي يافت مي شود.

Arc

1-منحنى تهيه شده به کمک معادله تجزيه و تحليل. روش کدگذارى به کاررفته در قالب‌هاى مبادله‌اى گرافيک که در آن به‌جاى استفاده از رئوس منحنى بايد

Archaean

قسمت ميانى پرکامبرين که زمانى حدود 8/3 تا 5/2 ميليارد سال پيش را در بر مى گرفته است.حيات بر روى کره زمين در خلال اوايل آرکائن پديدار شده است.

Archean

اصطلاحى که براى قديمى ترين سنگهاى پرکامبرين به کار مى رود .

Arching

سقف محافظ که از سنگ ، چوب ، بتن يا آهن ساخته مى شود .

________________________________________

طاق بندى بر روى يک معدن رو باز

Archival Storage

ذخيره اطلاعات براى بايگانى کردن. اطلاعات ذخيره شده به طور معمول در حالت ON-LINE قابل دستيابى نيست. واسطة بايگانى شامل نوارهاى مغناطيسى، کارتريج

Archiving

فرآيند ذخيرة اطلاعات براى امنيت و اطمينان بر روى مديوم ذخيرة دائمى، به طور معمول (23) OFF- LINE همچنين نگاه کنيد به ARCHIVAL STORAGE

Area

گسترة سطح يا فضا. اندازه يا مساحت ناحيه‌اى که بر حسب واحدهاى مربع بيان مى‌شود.

Area ( Of An Airway )

ميانگين عرض ضربدر ميانگين ارتفاع که به صورت فوت مربع بيان مى شود .

Area Master File (amf)

يک فايل داده‌اى رقومى که شامل شبکة مسير کامل و صفات فيزيکى و فرهنگى براى يک ناحية جغرافيايى بخصوص است.

Argia

جمع کردن مواد زائد در يک راهرو يا ايستگاه متروک .

________________________________________

ديوارهاى بين چاههاى رسوبگذارى .

Arizona ruby

ياقوت آريزونا(Arizona ruby): ياقوت آريزونا در واقع يك گارنت نوع پيروپ است.

فهرست کشورهای جهان

زمین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

زمین
تصویر گرفته شده توسط آپولو ۱۷
ترتيب	سومین سیاره سامانه خورشیدی
قطر	۱۲۷۵۶ کیلومتر
پختگی قطبین	۰.۰۰۳۴ کیلومتر
فاصله از خورشید	۱۴۹۵۰۰۰۰۰ کیلومتر
روز	۲۳/۹۳ ساعت
سال	۳۶۵/۲۶ روز
اتمسفر	رقیق
حالت (غالب)	جامد
قمر یا حلقه	۱ (ماه)
میانگین دما	۱۵ درجه سانتیگراد
سرعت گریز	۱۱.۱۸ کیلومتر بر ثانیه
تمایل محور چرخش	۲۳.۴۴ درجه
ثقل سطحی	۹.۷۸ متر بر مجذور ثانیه

   زمین سومین سیاره‌ی منظومهٔ شمسی است که در فاصله‌ی حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتری‌ از ستاره‌ی خورشید قرار گرفته است. فاصله‌ی زمین تا خورشید به گونه‌ای است که شرایط محیطی‌ی آن قابلیت زیستن را به موجودات زنده‌ی کربنی می‌دهد. تاکنون زمین تنها سیاره‌ای بوده است که وجود حیات در آن ثابت شده است. زمین سیاره‌ای است سنگی با مقدار قابل توجه‌ای آب سطحی. جو زمین ترکیبی است از نیتروژن (حدود هشتاد درصد)، اکسیژن (حدود بیست درصد) و چندین گاز دیگر.

در منظومه‌ی شمسی، فاصله‌ی زمین تا خورشید بین فاصله‌ی زهره (یا ناهید) تا خورشید و فاصله‌ی مریخ (یا بهرام) تا خورشید است. زمین جزو سیارات داخلی‌ی منظومه‌ی خورشیدی محسوب می‌شود.

مرتفع‌ترین نقطه بر روی خشکی‌های زمین کوه اورست نام دارد که نزدیک به نه کیلومتر از سطح دریا بالاتر است. عمیق‌ترین قسمت دریاها نیز در نزدیکی‌ جزایر فیلیپین در اقیانوس آرام قرار دارد. عمق این ناحیه حدود ۱۱ کیلومتر پایین‌تر از سطح دریا است.

حرکات چند گانه زمین

حرکت انتقالی زمین به دور خورشید

سرعت این حرکت زمین در مدار خود به دور خورشید یکسان نیست ودر نزدیکی خورشید بیشتر میشود.از اثرات این حرکت ایجاد یک سال شمسی شکل گرفتن فصول مختلف و تغییر ظاهری چهرهٔ آسمان شب در طول سال است مدت این چرخش ۳۶۵٫۲۵ روز است و سرعت زمین در این مدار ۳۰کیلومتر بر ثانیه‌است.

حرکت وضعی

حرکت زمین به دور محور شمالی و جنوبی آن مدت این چرخش ۲۳ساعت و۵۶دقیقه و۴ثانیه‌است

حرکت رقص محور

این حرکت درواقع که ارزش سینوسی در مدار زمین است که بواسطه چرخش ماه (قمر زمین) بدور این کره ایجاد می‌شود. ماه تقریبا هر ۲۹ روز یک دور به دور زمین می‌چرخد. با توجه به اینکه جرم ماه بسیار کمتر است بنابراین تنها یک لرزش سینوسی در مدار زمین ایجاد می‌کند.

حرکت تقدیمی

حرکتی است که به موجب خم بودن محور زمین نسبت مدار خود ایجاد می شود و باعث می شود که قطب شمال سماوی جابجا شود(در دوره های ۴۶ هزار ساله)

سامانه خورشیدی
خورشید -تیر - ناهید - زمین - بهرام - سرس -مشتری - کیوان - اورانوس - نپتون - پلوتون - اریس
دیگرها: ماه - ستاره دنباله‌دار - کمربند کایپر - کمربند سیارک‌ها - ابر اورت
جُستارهای وابسته:سیاره‌ کوتوله -سیاره - صورت‌های فلکی - سامانه‌ ستاره‌ای - شهابسنگ‌ - ماه‌های سیارات سیاهچاله - ستاره کوتوله - ستاره‌شناسی - طالع بینی - ستاره‌شناسان - رصدخانه - تلسکوپ

جغرافیا

حقيقت شفق قطبي

شفق قطبي چيست و چگونه تشكيل مي شود؟

نيروهاي لورنتس كه موجب انحراف مسير الكترونها در ميدان هاي مغناطيسي مي شود در بسياري از پديده هاي طبيعي تجلي مي يابند و فقط با ياري گرفتن از اين نيروها توضيح آنها ممكن است. يكي از تماشايي ترين و با شكوهترين پديده ها از اين نوع شفق قطبي است، كه مشخصه عرض هاي جغرافيايي بالا , نزديكي هاي شمال يا جنوب مدار قطبي است. پديده شگفت آور و زيبايي كه در طول شب قطبي طولاني در آسمان ديده مي شود.

آسمان تابان مي شود و نقش هايي با رنگها و شكل هاي گوناگون ديده مي شود. گاهي داراي شكل كمان يكنواخت ، ساكن يا تپنده است و گاهي عبارت است از شمار زيادي پرتو با طول موج هاي متفاوت ، كه مانند پرده ها و نوارها بازي مي كنند و پيچ و تاب مي خورند. رنگ تاباني از سبز مايل به زرد به سرخ و بنفش مايل به خاكستري تغيير مي كند. طبيعت و منشا شفق هاي قطبي زمان درازي به كلي پوشيده مانده بود. تا اينكه به تازگي براي اين راز توضيح رضايت بخشي پيدا شد.

ارتفاع شفق هاي قطبي

قبل از همه , دانشمندان موفق شدند ارتفاعي را كه شفق هاي قطبي ظاهر مي شوند، تعيين كنند. به اين منظور از يك تاباني از دو نقطه به فاصله چند ده كيلومتر از يكديگر عكس گرفتند. به كمك چنين عكس هايي ثابت كردند كه شفق هاي قطبي در ارتفاع 80 تا 100 كيلومتري بالاي زمين (بيشتر اوقات در ارتفاع 100 كيلومتر) ظاهر مي شوند. به اين ترتيب دريافتند كه شفق هاي قطبي تاباني گازهاي رقيق موجود در جو زمين هستند، كه تا اندازه اي به تاباني در لامپ هاي تخليه گاز شبيه مي باشند.

دوره تناوب ظهور شفق هاي قطبي

رابطه جالب بين شفق هاي قطبي و پديده هاي ديگر روشن است. شفق هاي قطبي با دوره هاي متفاوت مشاهده مي شوند. اختلاف دوره هاي شفق قطبي بعضي اوقات به چندين سال مي رسد. مشاهدات چندين ساله آشكار ساخته اند كه دوره هاي زيادي ماكزيمم شفق هاي قطبي به طور مرتب در 11.5 سال تكرار مي شوند . در طول اين مدت ، شماره شفق هاي قطبي نخست سال به سال كاهش مي يابد و سپس شروع مي كند به زياد شدن تا مقدار آن در 11.5 سال از نو به ماكزيمم مي رسد.

ساير پديده هاي زيباي جوي

مشاهده سطح خورشيد ، از خيلي پيش ، وجود لكه هاي تار و نامنظمي را روي قرص آن آشكار ساخته اند كه اغلب شكل و جايشان عوض مي شود، معلوم شده است كه تعداد و مساحت كل اين لكه ها از سالي به سال ديگر ، نه به طور كاتوره اي بلكه با همان دوره 11.5 سال , تغيير مي كنند . در اين فرايند , ماكزيمم لكه هاي خورشيدي ، يا فعاليت خورشيدي ماكزيمم ، همزمان با شفق قطبي ماكزيمم عارض مي شوند و نابودي آنها نيز با هم هماهنگ مي باشد.

تعداد توفان هاي مغناطيسي به ماكزيمم خود مي رسد. در سالهاي اخير رابطه مشابهي بين فعاليت خورشيدي (تعداد لكه هاي خورشيدي) و شرايط انتشار امواج راديويي در لايه هاي بالاي جو اثبات شده است. بنابراين مساله ، علاوه بر معناي نظري محض ، اهميت عملي نيز پيدا كرده است.

فرضيه بيركلند در مورد لكه هاي خورشيدي

بيركلند (B.Birkeland ) دانشمند نروژي با مقايسه نتايج اخير اين فرضيه را مطرح كرد كه لكه هاي خورشيدي ناحيه هايي هستند كه آنها باريكه هاي ذرات باردار (الكترونها) به داخل فضاي اطراف گسيل مي شوند. اين ذرات با رسيدن به لايه هاي بالاي جو زمين ، از طريق برخوردهاي الكترون در اين لايه ها ، مشابه تخليه گاز در لوله ، گازها را به تاباني وا مي دارند. اين الكترون ها همچنين روي ميدان مغناطيسي زمين و شرايط انفجار امواج راديويي مجاور زمين اثر مي گذارند.

يك پرسش و يك پاسخ

اگر نظريه بيركلند درست باشد، چرا شفق هاي قطبي در عرض هاي بالا ، يعني در نواحي نزديك به قطب ها مشاهده مي شوند؟ در صورتيكه مي دانيم پرتوهاي خورشيد تمام سطح زمين را روشن مي كنند. پاسخ اين پرسش را استرمر (Stermer) ، دانشمند نروژي ديگر پيدا كرد. ذرات باردار گسيل شده از خورشيد به جو زمين مي رسند و به درون ميدان مغناطيسي آن نفوذ مي كنند. در آنجا نيروي لورنتس بر آنها اثر مي كند. و آنها را از مسير اوليه خود منحرف مي سازد.

استرمر محاسبات رياضي پيچيده اي انجام داد و مسير اين الكترون ها را در ميدان مغناطيسي زمين حساب كرد. او نشان داد كه ذرات باردار منحرف شده توسط ميدان مغناطيسي زمين ، به يقين فقط به نواحي قطبي كره زمين وارد مي شوند.

كاربرد ويژه نيروي لورنتس

اين نظريه كه در انحراف ذرات باردار در ميدان مغناطيسي زمين نيروي لورنتس را به حساب مي گيرد، با شمار زيادي از نتايج آزمايشگاهي به خوبي همخواني دارد و در حال حاضر پذيرش همگاني يافته است. هر چند به تازگي براي توضيح كمي تمامي اين ديدگاه دشواريهايي بروز كرده است.

منبع : دانشنامه رشد

anglesite

 انگلسيت

Angulan Unconformity

دگرشيبي Angulan Unconformity:نوعي از ناپيوستگي كه در آن طبقات دو طرف سطح ناپيوستگي با نسبت به هم جابجا شده باشند.

annabergite

انابرژيت

Annotation

اطلاعات بافتى به کار رفته براى توصيف عارضة روى نقشه

anorthite

•        CaAl2Si2O8

 انورتيت

Antenna

آنتن (Antenna): وسيله اي براي ثبت و يا دريافت امواج راديويي.

anthophyllite

انتوفيليت

anticlinal

عمود بر سطح، طاقي

Anticline

•        antictinal (Fr)

 Anticline

طاقديس

 طاق يا سر يک چين در طبقات زمين.

antictinal (Fr)

تاقديس

 قسمت برآمده در يك چين خوردگي كه در آن شيب لايه هاي رسوبي سنگها بر خلاف يكديگر بوده و از هم دور مي شوند. ر.ك synclinal و foldingو syncline

Anticlinorium

طاقديس مرکب

يک طاق بسيار بزرگ ، از لحاظ شکل شبيه يک طاقديس ، که هر بال آن مرکب از تعدادي چينهاي کوچک است

antiracite

آنتراسيت، از انواع زغال سنگ

نوعي زغال سنگ خوب، داراي 5/93 درصد كربن، 81/2 درصد هيدروژن، 97/. در صد نيتروژن و 72/2 درصد اكسيژن. اين زغال سنگ بسيار خوب مي سوزد و حرارت بسيار توليد مي كند و خاكستر كمي برجاي مي گذارد. اين نوع زغال سنگ را مخصوص دوران زمين شناسي مي دانند.

apache tear

اشك آپاچ(apache tear): اين سنگ قيمتي (نوعي ابسيدين)، نوعي شيشه آتشفشاني است كه معمولاً سياه است، اما گاهي قرمز، قهوه اي ، خاكستري، سبز (كمياب)، تيره همراه با كلمه هاي سفيد (برف مانند) و حتي بي رنگ يا شيشه اي هم مي شود. اين شكل شيشه اي و شفاف ابسيدين در جريان هاي گدازه اي جنوب غرب ايالات متحده يافت مي شود. ابسيدين وقتي شكل مي گيرد كه گدازه چگال يك آتشفشان به سرعت سرد شود. اغلب ابسيدين ها داراي 70درصد سيليس هستند. ابسيدين داراي سختي 5 و وزن مخصوص 35/2 است.

Apatite

آپاتيت Apatite

 خاصيت فسفرسانس: خوب

 سيستم تبلور : هگزاگونال

 رنگ : بي‌ رنگ تا سفيد، اغلب به صورت سبز كمرنگ

 كه فرمول شييميايي آن( Ca5(PO4)3(F,CL,OH) است كه در سيستم هگزاگونال متبلور مي‌گردد. شامل سه گروه فلوئور آپاتيت (Ca5(Po4)3f) و كلرور آپاتيت (Ca5(Po4)3CL) و هيدروكسيد آپاتيت Ca5(Po4)3OH) مي‌باشد. كاني‌هاي فلوئور آپاتيت فراوان‌ترين نوع آپاتيت است و كانيهاي كلرور آپاتيت و هيدروكسيد آپاتيت بسيار كمياب‌تر است.

 واژه كلوفان در مورد آپاتيت‌هاي توده‌اي و مخفي بلور آپاتيت بكار مي رود كه بخش اعظم سنگهاي فسفاته و فسيلهاي استخوانها را شامل مي‌شود. اما نوع آن را نمي‌توان تعيين كرد كلوفان از نظر خواص فيزيكي معمولاً متراكم، توده‌اي و با ساختمان متحدالمركز و كلوئيدي است. اين كاني معمولاً ناخالص است و مقدار كمي كربنات كلسيم به همراه دارد.

 آپاتيتهاي خاك مانند توأم با مواد ديگر را معمولاً فسوسفوريت مي‌گويند. به رنگ بي‌رنگ تا سفيد، اغلب به صورت سبز كمرنگ تا سبز زمردي، كبود آسماني، زرد، قهوه‌اي، بخش ديده مي‌شود. در قديم اين كاني با كانيهاي بريل، ديو پسير و تورمالين اشتباه مي‌شده است.

 خواص تشخيص: معمولاً از بلورهاي آن، رنگ و سختي‌اش مي توان آن را شناسايي كرد. در تشخيص آن از بريل از وجود سطوح دو هرمي در دو انتهاي آن استفاده مي‌‌شود. اين كاني با چاقو خط بر مي‌‌دارد.

به سختي گداخته مي‌شود. در اسيد حل مي شود و محلول آن با موليبدات آلومينيوم تركيب شده و فسفات آمونيوم توليد مي‌شود.

 پيدايش: به صورت كمياب و فرعي در سنگهاي آذرين و رسوبي و دگرگوني يافت مي‌شود. در پگماتيت‌ها و ساير رگه‌هاي هيدروترمال يافت مي‌شود. گاهي به صورت رگه ها و توده‌ها همراه با سنگهاي قليايي ديده مي‌شود. مواد فسفاته استخوانها و دندانه‌هاي موجودات از نوع آپاتيت است.

 كاربرد: بلورهاي فسفات تعداد بسيار زيادي براي تأمين كودهاي شيميايي فسفاته بكار مي‌رود. در صنايع شيميايي براي تهيه اسيدفسفوريك در كبريت‌سازي، تهيه اسيد فلوئوريدريك در صنعت، صنعت سراميك سازي و غيره مصرف مي‌شود. انواع شفاف و خوش رنگ آن به عنوان جواهر به كار مي رود.

amazonite

آمازويت(amazonite): آمازونيت سنگي رنگين كماني ست كه رنگ آن از سبز تا سبزـآبي متغير است.آمازونيت معمولا به صورت صيقلي و محدب شكل داده مي شود،زيرا اگر صاف تراشيده بشود به راحتي مي شكند.

amber

كهربا(amber): صمغ فسيل شده درختان (مخروطيان) وهيدروكربني طبيعي است كه داراي رنگهاي متنوع مانند زرد،قرمز،سفيد،‏آبي و ‏سياه است.كهربا قابل اشتعال است و مالش آن الكتريسيته ساكن توليد مي كند.كلمه الكتريسيته از كلمه يوناني كهربا يعني ؛elektron؛ ريشه گرفته است. در گذشته تصور مي شد كهربا داراي نيروي جادويي است كه صاحب خود را از آسيب شيطان محافظت مي كند. كهرباي فشرده شامل قطعات كوچك كهرباست كه براي تشكيل يك قطعه بزرگ با هم تركيب مي شوند.كهربا قلابي ازپلاستيك تشكيل مي شود و خريدارها بايد مراقب انواع بدلهاي ارزان که به عنوان كهرباي طبيعي فروخته مي شوند، باشند. كهربا داراي سختي 5/2 و وزن مخصوص05/1تا10/1 است.

amethyit

آمتيست(amethyit): (كلمه يوناني به معني مست نشده) شكلي از كاني كوارتز و سنگ قيمتي نسبتاً معمولي مي باشد. آمتيست معمولاً ارغواني است اما مي تواند محدوده رنگي از ارغواني كمرنگ تا ارغواني بسيار سير و سرخ (انواع ارغواني و آبي کميابند) و از شيري رنگ تا سبز داشته باشند. انواع پر رنگ تر بسيار با ارزشتر هستند. يوناني هاي قديم اعتقاد داشتند كه آمتيست افراد را از تأثيرات الكل مصون مي دارد. تشخيص نوع ساختگي آن از نوع طبيعي مشكل است.

Amethyst

 ياقوت‌ ارغواني‌ ، لعل‌ بنفش‌ ، رنگ‌ ارغواني‌ ، رنگ‌ ياقوتي‌، دركوهي‌ بنفش‌

ametrine

آمترين(ametrine): آمترين نوعي كوارتز است كه تركيبي از آمتيسيت و سيرين را داراست. آترين در بخشي ارغواني ودر بخشي زرد- نارنجي است.

AminoAcid Dating

سن‌يابي به روش اسيد آمينه

________________________________________

سن‌يابي بر اساس بررسي نسبت اسيدهاي‌آمينه راستگرد در بدن موجود زنده به اسيدهاي ‌امينه نوع چيگرد باقي‌مانده از زمان حيات همان موجود.

ammolite

آموليت(ammolite): آموليت(كه با نامهاي كوريت، كانستين و سنگ بو فا لو هم شناخته مي شود )پوسته آمونيت فسيلي واپالي شده است كه به عنوان سنگ قيمتي مورد استفاده قرار مي گيرد( در واقع پوسته آموليت ،پوسته جانوران دريايي فسيل شده و سفالوپود است). آموليت سنگي خاكستري و رنگين كماني با رنگهاي سبز،قزمز، زرد يا ارغواني است (انواع آبي يا ارغواني كمياب است) كه رنگهاي آن بسته به زاويه سنگ نسبت به ديد تغيير مي كند. آموليت داراي سختي حدود (قبل از پرداخته شدن بسيار شكننده است) و وزن مخصوص8/2است. معمولا آموليت را براي افزايش مقاومت آن با مواد سخت و بيرنگ پرداخته مي كند .و غالبا به صورت دو لا يا سه لا (با يك لايه كوارتز بالايي و يك لا يه شيل پاييني)شكل مي دهند. آموليت تنها در ايالات آ لبرتاي جنوبي كانادا يافت مي شود.

Ammonite

صدف، فسيل جانور نرم تنى که منقرض شده است ( امونيت ها)

صدف سنگواره پيچ خورده وحجره دار از نرم تنان سفالوپود(سرپايان) از دسته منقرض شده آمونوئيده.

Ammonites

آمونيت

________________________________________

نوعي نرم‌تن كه شكل صدف آن شبيه شاخ هاي آمون خداي رومي است. و امروزه فسيل آن را مي‌توان يافت.

آمونوئيدى از راسته آمونوئيده که در آن الگوى خط درز پيچيده است(هم لوب ها وهم سدل ها به طرز پيچيده اى چين خورده اند). سن آنها از ترِِِِياس تا کرتاسه مي باشد.

Ammonoid

هر نوع سفالوپود از زير رده آمونوئيده ، از جمله آمونيت ها ، سراتيت ها و گونياتيتس

Amoeba

جانور تک سلولى ميکروسکپى شامل توده بدون پوشش پروتوپلاسم

amorphia

حالتي كه در برخي بلورهاي تشكيل دهنده ي سنگ يافت مي شود و اتمهاي تشكيل دهنده ي اين بلورها، بي نظم بوده و نور را در تمام جهات به صورت يكنواخت پخش مي كنند. از ديگر خواص فيزيكي اين بلورها، انتشار حرارت و انتقال فشار در تمام جهات به صورت يكسان است.

amorphism

بي شكلي

حالتي كه در برخي بلورهاي تشكيل دهنده ي سنگ يافت مي شود و اتم هاي تشكيل دهنده ي اين بلورها، بي نظم بوده و نور را در تمام جهات به صورت يكنواخت پخش مي كنند. از ديگر خواص فيزيكي اين بلورها، انتشار حرارت و انتقال فشار در تمام جهات به صورت يكسان است.

amorphouos

بي شكل(amorphouos)

آمورفوس به معني بي شكل يا بدون شكل است. يك سنگ قيمتي بدون شكل مانند كهرباي سياه يا عاج، هيچ ساخت داخلي منظمي ندارد به عکس سنگ هاي قيمتي كه داراي يكي از سيستم هاي تبلوري هستند را ندارند.

Amplitude

دامنه (Amplitude): بيشينيه ي آشفتگي يا فاصله از يك نقطه ي ثابت.

Amygdaloidal

بادامى: اصطلاحى است که براى توصيف سنگهاى أتشفشانى که حاوى مقادير زيادى بلورهاى بادامى شکل مى باشند بکار برده مى شود.

an abrupt departure

حركت‌ناگهاني‌،عزيمت‌ بدون‌ تشريفات‌

an abrupt place

پرتگاه‌، جاي‌ زياد سراشيب‌

Anaglyph

يک تصوير استرائوسکوپيک با مولفة راست به رنگ قرمز بر روى مولفة چپ به رنگ ديگر (اغلب سبز روشن). وقتى که از ميان فيلترهاى رنگى مطابق ديده شود.

analcime

انالسيم

Analog

عرضة يک کميت عددى به کمک يک کميت فيزيکى (ولتاژ الکتريکى، شدت نور) (42) (31). همچنين نگاه کنيد به ANALOG MAP

Analog Map

به طور معمول نقشه‌اى ترسيم شده بر روى مديومى دائم مانند کاغذ يا MYLAR همچنين نگاه کنيد به HARD COPY.

anapaite

اناپايت

Anatexis

پاره‌گدازش

در زمين‌شناسي به فرايند ذوب شدن بخشي از يک صخره پاره‌گدازش (Anatexis) گفته مي‌شود بويژه به هنگام تشکيل سنگ‌هاي دگرريختي از جمله ميگماتيت.

پاره‌گدازش در تشکيل ميگماتيت نقشي اساسي دارد.

پاره‌گدازش از برابرنهاده‌هاي فرهنگستان زبان فارسي است.

Ancillary Data

در دورسنجى داده‌هاى اضافى براى ناحية موردنظر که به منظور بهسازى تجزيه و تحليل داده‌هاى دورسنجى اوليه (داده‌هاى طيفى) استفاده مى‌شوند.

andalusite

انداليوسيت

andesine

اندنسين

andesite

آندزيت (andesite): آندزيت نوعي سنگ آتشفشاني است. اين سنگ خاكستري، سياه داراي داراي حدود 54 تا 62 درصد سيليس (SiO2) بعلاوه كمي آهن و منيزيوم است.

andradite

اندراديت

Anemometer

ابزارى براى اندازه گيرى سرعت هوا .

angelite

آنژليت(angelite): نوعي سولفات كلسيم كم رنگ مانند انيدريت است، كه آب كمتري از انيدريت دارد. اين سنگ كامل شكننده است و كاني ها ي آن شفاف و نيمه شفاف اند.آنژليت داراي سختي 3 تا 5/3 است (بسيار نرم) و وزن مخصوص 9/2 تا3 است.

angelskin coral

مرجان پوست فرشته اي(angelskin coral): انژل اسكين كورال يك مرجان صورتي كمرنگ متعلق به بخش عميق درياست. اين مرجان يكي از با ارزشترين رنگ هاي مرجان را داراست (قرمز آن نيز بسيار گران است). مرجان جانوري است كه در تجمعات درون اقيانوس زندگي مي كند. لوله هاي مرجان ساختار محكمي از جنس كلسيم ترشح مي كنند كه در ساخت جواهر آلات به كار برده مي شود. محدوده ي رنگي مرجان از صورتي كمرنگ (مرجان پوست فرشته اي) تا نارنجي، قرمز و سفيد مي باشد. در جواهر سازي، مرجان يا به صورت تسبيح، نقوش، و يا نوشته برجسته و ساير اشكال پرداخته مي شود و يا به صورت شكل طبيعي شاخه مانند آن باقي مانده و فقط جلا داده مي شوند. تصور بر اين بوده كه مرجان صاحب خود را حفظ مي كند، از اين رو مرجان يك هديه سنتي براي بچه هاست. مرجان سختي اي حدود 5/3 و وزن مخصوص حدود 6/2 تا 7/2 دارد. از آن جا كه مرجان از كليسم تشكيل شده، در تماس با اسيد مي جوشد. مرجان بدلي از شيشه، چيني و پلاستيك ساخته مي شود.

Angle Bob

يک وسيله ساده که به کمک آن حرکت دو طرفه ( ميله هاى پمپ و پهن ) مى تواند تغيير کند. ( به عنوان مثال از افقى به عمودي.

Angle Of Draw

در فرو نشست معدن زغال سنگ ، اين زاويه به نيمساز زاويه بين خط عمود و زاويه شيب طبيعى مواد در نظر گرفته مى شود و براى رگه هاى نازک پهن 25 درجه است .

angle of repose

زاويه شيروانى طبيعى، زاويه ي شيب آزاد، زاويه ي طبيعى شيروانى، زاويه تعادل ، زاويه آرامش ،زاويه استقرار

Ai

نگاه کنيد به ARTIFICLAL INTELLIGENCE

Air Door

درى که در يک سطح براى جريان مستقيم هوا به منظور تهويه نصب مى شود .

Air Split

تقسيم يک جريان به دو يا چند بخش .

airfall

باران خاکستر

________________________________________

يا باران خاکستر (ashfall)، خاکستر آتشفشان است که از يک ابر خاکستر يا ستون آتشفشان مي بارد.

Airway

مسيرى که هوا عبور مى کند . به آن air course هم مى گويند .

Albian

اشکوب اروپايى، بالاترين قسمت کرتاسه زيرينکه از 107 تا 95 ميليون سال پيش وجود داشته است.

albite

•        NaAlSi3O8

آلبيت

________________________________________

نام يك كاني سيليكاته است كه داراي سديم و آلومينيوم فراوان است.

alexandrite

الکساندريت(alexandrite): کاني است (نوعي کريسوبري) که بسته به اينکه در نور طبيعي يا مصنوعي به آن نگاه مي شود،داراي رنگ هاي متفاوتي است. الکساندريت در روز تولد سزار روس الکساندر دوم کشف شد و به افتخار او اين نام را به آن دادند. اين کاني در روسيه، برزيل، برمه، سيلان معدنکاري مي شود. توليد آزمايشگاهي الکساندريت معمول است و اغلب به عنوان نوع طبيعي فروخته مي شود. اين کاني داراي سختي 5/ 8و وزن مخصوص 64/3تا74/3 است.

alexandrite effect

اثر الکساندريت (alexandrite effect): اثر الکساندريت پديده اي است که در اثر آن يک سنگ بسته به نوع نوري که با آن مورد مشاهده قرار مي گيرد، با رنگهاي مختلفي ديده مي شود. براي مثا ل سنگ الکساندريت در نور شمع قرمز و در نور فلورسنت آبي تا سبز رنگ ديده مي شود. برخي ديگر کاني هايي مانند گارنت و سافير نيز داراي اثر الکساندريت هستند.

Alfred Lothar Wegener

آلفرد لوتار وگنر (Alfred Lothar Wegener): آلفرد لوتار ونگر (1880- 1930)، زمين شناس و هواشناسي آلماني كه تئوري استقاق يا جدايي قاره‌ها را در سال 1915 در كتابش، (on the origin of continents and oceans) پيشنهاد كرد. اين تئوري بيان مي‌كند كه بخش هايي از پوسته زمين به كندي در بالاي يك هسته مايع رانده مي‌شود. ثبت فسيل به طور شديدي تئوري جداي قاره‌ها (و تكتونيك صفحه‌اي) را حمايت مي‌كند. او وجود ابره قاره پانگه آ را پيشنهاد و آنرا پانگه‌آ نامگذاري كرد (به معني خشكي يونان) مي‌باشد. وگنر زماني كه سرپرستي يك هيئت اعزامي در حال عبور از كلاهك يخي گرين كند در سال 1930 را بر عهده داشت از سرما يخ زد و مرد.

Algae

گياهان فتوسنتزى تقريباً منحصراً آب زى،بدون آوند که از لحاظ اندازه از شکل هاى تک سلولى ساده تا کلنى هاى عظيم الجثه به طول چندين فوت وجود دارند

Algorithm

-روشى رايانه‌اى يا مرحلة اجرايى طراحى شده براى حل يک مشکل خاص. الگوريتم‌ داراى ويژگى‌هاى زير است:

-کاربرد آن براى يک مشکل خاص به سکانس محدود

Aliasing

ظهور يک «پلکان» از لبه‌ها يا خطوط به هنگام نمايش يک رستر(42).

Alkali Flat

سرزمين مسطح قليايي

منطقه ي پوشيده از مواد قليايي در داخل يك منطقه ي خشك، در فصل خشك، آب اين منطقه تبخير شده و به صورت ناحيه اي برهنه از گِل خشك سخت شده در مي آيد كه پوشيده از نمكهاي قليايي است. در بارندگيهاي سنگين اين منطقه به صورت درياچه اي كم عمق و گل آلود در مي آيد.

Alkali Metal

فلز قليائى: فلز شديدا قليائى مانند پتاسيم يا سديم.

alkalic

قليا

alloy

آلياژ (alloy): يک آليا‍‍‍‍‍‍ژ، آميزه اي از دو يا چند فلز است. آلياژها معمولاً مورد استفاده در جواهر آلات هستند، مانند طلاي 24 عيار (تركيب شده با نقره، ‏مس و ساير فلزات) ‏نقره ي استرلينگ (95درصد نقره و 5/7 درصد مس)، برنج ( نيمي مس و نيمي روي)،‏ برنز (حداقل 60درصد مس با قلع و شايد ساير فلزات) و آلياژ قلع و سرب (قلع، ‏سربف ‏آنتيموان و كمي نقره يا مس).

Alluvial fan

•        Piedmont alluvial plain

•        alluvial cone

•        alluvial

مخروطه افكنه، بادبزن آبرفتي، پنجه ي ابرفتي

________________________________________

بر جاي ماندن مواد حمل شده توسط رود به هنگام ورود به يك سطح يا دره ي باز به شكل خاصي صورت مي گيرد كه بادبزن آبرفتي ناميده مي شود. بادزن آبرفتي گاه در ابعاد وسيعي به وجود مي آيد و در صورتي كه جويبارها نزديك به هم باشند به هم باشند به يكديگر پيوسته و جلگه ي ممتدي را به وجود مي آورند كه Piedmont alluvial plain ناميده مي شود. در اين صورت عمق مواد آبرفتي ممكن است به چندين متر برسد. بخشي از آب رودها به وسيله ي مواد بادبزن آبرفتي جذب مي شود. اين مناطق داراي خاك هاي حاصلخيز بوده و براي كشاورزي مورد توجه قرار مي گيرند.

برخي جغرافيدانان كلمات alluvial و alluvial cone را مشابه يكديگر مي دانند.

Alluvium

 آبرفت

________________________________________

رسوباتي كه توسط آبراهه‌ها و رودخانه‌ها بر جاي گذاشته مي‌شوند.

almandine

آلماندين(almandine): آلماندن نوعي گارنت با ته رنگ بنفش است كه تركيب رنگي آن از قرمز سير تا قرمزـقهوه اي تغيير مي كند. آلماندين معمول ترين نوع گارنت است. گارنت هاي ستا ره اي ‏‏الماندين هايي هستند كه شكل ستا ره مانندي از خود نشان مي دهند. اين كاني داراي سختي 5/7 و وزن مخصوص 85/3تا20/4 است.

Alphanumeric Symbol

سلسله يارشته‌اى شامل نمادهاى قابل چاپ (حروف، اعدا، علامت‌هاى نقطه‌گذارى) (31)

Alteration

دگرساني يا آلتراسيون

________________________________________

فرايندي كه طي آن بر اثر تجزيه‌ كاني‌هاي سازنده‌ي سنگ‌هاي آذرين بيروني تحت تأثير عوامل جوي (بخصوص آب هاي Co2دار)، كاني‌هاي جديدي تشكيل مي‌گردد، دگرساني يا آلتراسيون ناميده مي‌شود. از ميان كاني‌هاي مختلف سنگ‌هاي آذرين، فلدسپات‌ها، ميكاها، آميفيبول‌ها و پيروكسن‌ها مقاومت كمتري در مقابل اين عوامل دگر‌سان كننده داشته و بيشتر تحت تأثير آن ها قرار مي‌گيرند و شرايط را براي تجزيه سنگ مهيا مي‌نمايند.

Altitude Matrix

شبکه‌اى مستطيلى شامل داده‌هاى ارتفاعي.

aluminum

آلمينيوم(aluminum): آلمينيوم فلزي سبك و با رنگ سفيد –نقره اي است. وقتي آلمينيوم در قرن 18 براي اولين بار كشف شد ‏با ارزش تر ار طلا شد . در حال حاضر اين فلز ارزان قيمت در بسياري ازآلياژها به كار برده مي شود. برخي جواهر آلات ارزان از آلمينيوم ساخته مي شوند.

Am/fm

نگاه کنيد به AREA MASTER FILE

(تهية نقشه‌ها به طور خودکار/ مديريت تسهيلات). سيستم اطلاعات جغرافيايى طراحى شده براى پردازش بهينة اطلاعات مربوط به خدمات و زير ساختارها

A Temporal Data Base

يک پايگاه داده‌ها که اطلاعات را بدون در نظر گرفتن زمان ذخيره مى‌کند. همچنين نگاه کنيد به TEMPORAL DATA BASE

Aa

آه آه:(aa) واژه اي است براي جريانهاي گدازه اي که سطح خشن و اسفنجي دارند. اين جريان گدازه اي شامل قطعات گدازه ي شکسته که به آنها تفاله (clineker) ميگويند، هستند. اين نوع گدازه بسيار چگال است.

آآ: اصطلاحى است اقتباس شده از ناحيه هاوائى براى جريان گدازه اى که در مقايسه با گدازه هاى پاهوهو (pahoehoe) داراى سطح گرد و ناهموارى است.

ablate

کنده شدن و از بين رفتن مواد سطحى يک جسم در اثر تبخير و گداز و غيره

abrupt

تند،پرتگاه دار،سراشيبى ،ناگهان ،ناگهانى ،بيخبر،درشت ،جداکردن

Abundance

فراوانى عناصر در پوسته زمين

Abundance Zone

(مناطق فراوانى) فراوانى هاى حداکثر يا حداقل را به جاى تنها داده هاى حضور يا عدم حضور با کار مى گيرند.

Abutment

در معدن کارى زغال سنگ ، (1) وزن سنگهاى بالاى يک راهرو ، (2) وزن سنگهاى بالاى يک جبهه کار طويل به جلو ديوار حائل منتقل مى شود که زغال سخت در راس جبه

Acanthodians

گروه اوليه از ماهيهايى با آرواره استخوانى (سيلورين- پرمين) داراى خارهايى استخوانى در تمام قسمتهاى جلويى به غير از باله هاى دمي.

Acceptance Test

آزمونى که به منظور ارزيابى توانمندى کاربردى و اجرايى بر روى سيستم نرم‌افزار يا سخت افزار با توجه به نيازهاى از پيش تعيين شده اجرا مى‌شود(7).

Access Time

- زمان مورد نياز براى دستيابى به رکوردى بر روى ديسک.

Accreted Terrane

نواحى انباشتى: قطعات کوچک پوسته اى، جزاير قوسى يا کوههاى زير دريايى که با حرکت پوسته اقيانوسى جابجا شده و در زون فرورانش به پوسته قاره اى اضا

Accretion

تجمع(accretion): تجمعي از رسوبات (گل، ماسه و.....) نشست کرده که غالباً در امتداد خطوط ساحلي يا در يک دلتاي رودخانه شکل مي گيرند.

افزايش: فرايندى که در مرزى همگرا از نوع برخوردى اتفاق مى افتدو طى آن بخشهايى از يک ورقه تکتونيکى به ورقه بزرگتر ملحق مى شود.

Accumulative Minerals

بلورهاى انباشته: بلورهائى است که در اثر تفريق تبلورى ماگما انباشته مى شوند.

Accuracy

دقت(Accuracy): اندازه گيري ميزان نزديكي نتايج يك آزمايش به تصاوير واقعي اندازه ي گيري صحت نتايج.

acicula

سوزنچه‌، خار، تيغ‌

acicular

سوزني شكل (acicular): مانند سوزن، مانند كورارتز.

Acid Deposition Or Acid Rain

به مخلوط رطوبت و نهشته خشک ( مواد رسوبى ) از اتمسفر داراى مقدار بيش از حد نرمال اسيدهاى نيتريک و سولفوريک . باران اسيدى در نتيجه فرايندهاى مناب

Acid Mine Water

آب معدنى که داراى اسيد سولفوريک آزاد مى باشد که به طور عمده در اثر هوازدگى پيريتهاى آهن شکل مى گيرد .

acid rain

باران اسيد (acid rain): باراني است كه از ابرهاي آلوده به گازهاي SO2، NO و ساير بنيان‌هاي اسيدي آلي در نتيجه ي آلايش‌هاي حاصل از سوخت‌هاي فسيلي و گداز كاني‌هاي سولفور، بر زمين مي‌بارد و زيان‌هاي جبران‌ناپذيري بر محيط زيست، جنگل‌ها، مزارع، خاك و تأسيسات زيربنايي وارد مي‌آورد.

acroite

آکروئيت(acroite): نوعي تورمالين کمياب و بي رنگ شفاف است.